Schokkende satellietbeelden tonen muizenoverlast aan in Friesland

Midden- en West-Friesland wordt geteisterd door een muizenplaag. Complete stukken grasland zijn beschadigd door het diertje. 2014 was geen goed jaar voor de bezitters van grasland. Meer dan 12.000 hectare grasland is vernield. Voor de muizen was 2014 echter wel een goed jaar. Door de warme droge zomer heeft er een massale voortplanting plaatsgevonden binnen het muizenras, waardoor Friesland heel wat extra bewoners heeft. De diertjes graven ondergrondse gangen en eten hierbij de wortels van het gras op. Vooral in Zuid-Friesland wint de muis terrein. Hier zijn complete grasvelden vernield. Zelfs satellietbeelden brengen deze verwoesting op grote schaal in kaart.

De Groenindex

De satellietbeelden waarop de massale verwoesting van het grasland te zien is, geeft de actuele biomassakaart van Nederland weer. In het figuur hieronder (de Groenindex) is het verloop van gras met muizenschade (het puntje) en een perceel zonder muizenschade (het bolletje) terug te vinden. Te zien is dat tot september de groei van het gras op beide percelen ongeveer gelijk is wanneer dit vergeleken wordt met twee maaisnedes begin mei en eind juli. Vanaf eind september vindt er een verschuiving plaats.

Afname kwaliteit percelen

De kwaliteit van het gras met de muizenplaag neemt aanzienlijk af. Het perceel zonder overlast heeft een groenindexwaarde van 0,5, terwijl het perceel met muizenschade een groenindex van 0,2 heeft. Het gras op het perceel met de muizenschade is compleet aangevreten door de muizen en afgestorven.

Verloop aan de hand van drie satellietbeelden

Wanneer er gekeken wordt naar satellietbeelden op drie verschillende momenten in het jaar, wordt het aftakelen van het grasland duidelijk. De beelden die hiervoor gebruikt worden zijn gemaakt op 3 oktober, 1 november en 28 december. Dit zijn beelden van de DMC- of Landsat-satelliet met een resolutie van 25×25 m. De rode kleur geeft hier de hoeveelheid groene biomassa aan (hoe roder, hoe meer groene biomassa) en de groenblauwe kleur geeft de gebieden aan zonder groene biomassa. Het kan bij de groenblauwe kleur gaan om stedelijke gebieden, maar ook om de kale akkers die aangevreten zijn door de muizen.

Op het eerste oog niets aan de hand 3 oktober

Op dit moment zijn er nog weinig opvallendheden te benoemen aan de satellietbeelden. Pas wanneer er achteraf naar dit beeld gekeken wordt met de latere beelden, wordt er al een klein verschil opgemerkt. De aangevreten percelen zijn dan al licht te herkennen. Het gaat om de percelen ten Westen van het Koevordermeer en tussen het Slotermeer en het Heegermeer in. De cirkels in de satellietbeelden geven deze gebieden aan.

Meer problemen op 1 november

Vanaf deze satellietbeelden wordt het muizenprobleem groter voor Midden- en West-Friesland. De percelen zijn groen op de genoemde plaatsen van de satellietbeelden op 3 oktober, maar daarnaast ontstaat er een nieuwe plek met schade ten Oosten van het Slotermeer. Ook deze plek is weer aangegeven met een zwarte cirkel. Naast deze nieuwe plek, wordt ook een nieuwe plek ten Noorden van het Sneekermeer aangetroffen.

Zichtbaar toenemende schade op satellietbeelden 28 december

Op de satellietbeelden van 28 december wordt pijnlijk duidelijk hoe groot de schade is aan de graslandpercelen in Zuid-Friesland. Op de satellietbeelden in onderstaande afbeelding zijn de percelen met muizenschade zwart omlijnd. Het gaat in totaal om 15.200 ha grond. Door middel van de BRP-gewasopgave van boeren was mogelijk om het precieze aantal hectare grasland te bepalen dat is aangetast door de muizen. Het blijkt om 12.100 ha aangevreten grasland te gaan.

Wat niet te zien is op de satellietbeelden

Helaas is dit zeer waarschijnlijk niet alle aangetaste grond in dit gebied. Beginnend aangetaste grond is niet zichtbaar op de satellietbeelden, waardoor dit moeilijk in kaart te brengen is. De kans is dus groot dat zowel de muizenpopulatie als de aangetaste grond groter blijkt te zijn, dan dat er nu verwacht wordt. Dit zal dan blijken uit latere satellietbeelden.

Spot-satelliet

In onderstaande afbeelding zijn detailkaarten van de Spot-satelliet met een resolutie van 5x5m weergegeven. Om de aangerichte schade van de muizen goed weer te geven, zijn de beelden in ware kleuren weergegeven. Ook bij deze beelden wordt door middel van de zwarte cirkels duidelijk om welke percelen het gaat. In het laatste satellietbeeld zijn de aangevreten stukken land duidelijk zichtbaar door de lichtere en meer bruine kleur.

Bron: www.wageningenur.nl