Duiven

Eigenlijk kan je er niet meer omheen, overal waar je loopt zie je wel een duif. In parken, op pleinen, rond gebouwen, in je tuin, of op je balkon. Duiven zijn niet heel kieskeurig en landen waar ze willen. Duiven (Columbidae) zijn middelgrote vogels met een grijs getint verendek. In de lucht zie je ze veelal snel en meestal rechtlijnig vliegen. Duiven hebben ook erg leuke eigenschappen, je kan duiven trainen! Vroeger werden duiven gebruikt om post over te vliegen en vandaag de dag worden er wedstrijden gehouden door duivenmelkers.

Wat eten duiven?

Duiven eten graag zaden, bessen en insecten. Echter, in de grote steden wordt er zoveel op straat gegooit, dat de duiven alles eten. Ze struinen door het afval van mensen en hierdoor kan het menu erg gevarieerd zijn. Eigenlijk is deze variatie in het voedingspatroon helemaal niet gezond voor een duif. Sommige mensen voeren ook duiven. Broodkruimels en vogelzaden worden dan uitgestrooid, zodat duiven niet kiezen voor het rondslingerende afval.

Functie van duiven

Je zal het niet denken, maar zelfs duiven hebben een doel en functie. Ze kunnen zelfs erg nuttig zijn.

• Toen er nog geen mail en telefoon bestond, gebruikten mensen duiven als postduiven. Mensen kwamen er al gauw achter dat duiven altijd terugkeren naar de plek waar ze wonen. Door een klein briefje aan het pootje van de duif te binden, konden de duiven de berichten overbrengen. Deze methode werd vooral gebruikt in tijden van oorlog.
• Duiven zijn ook echte goudmijntjes in de duivensport. Duivenmelkers trainen de duiven en de beste neemt deel aan een race. De snelste duif wint uiteindelijk de race. Een tijdje geleden is zelfs de duif, New Kim, geveild voor 1,6 miljoen euro!
• Duiven zijn geen beschermde diersoort, dus mogen ze ook worden gegeten. De houtduif kan je vinden op de menukaart van culinaire restaurants. 
• Duiven worden ook wel gehouden in duiventillen. De mest van de duiven kan hiermee makkelijk worden verzameld en gebruikt voor de landbouw. Duivenmest is wel erg sterk en zal daarom eerst lang bewaard of goed bewerkt moeten worden.

Wanneer een duif uit zijn ei komt is hij blind en bedekt met een gele dons. De kuikens groeien uit tot volwassen duiven met een gemiddeld formaat en hebben meestal een grijs getint verendek met paars/groene wangen. Sommigen soorten zijn wit, of bruin met wit. Je herkent duiven aan de ronde, volle brost en het in verhouding kleine hoofd. Volwassen duiven wegen ongeveer 500 gram en is ongeveer 42 centimeter groot. Alle soorten duiven lijken veel op elkaar, maar hebben toch verschillende uiterlijke kenmerken.

Misvormde pootjes van duiven

Af en toe zie je een duifje voorbij strompelen en mist hij een paar tenen of zelfs alle tenen. Wetenschappers zijn er nog steeds niet helemaal achter waar dit door komt. Wel wordt er gedacht dat het door zwerfvuil kan komen. Minuscule plastic draadjes kunnen verstrikt raken om de pootjes van de duif en hierdoor het pootje afknellen, met als gevolg afvallende teentjes. Een Franse bioloog kwam erachter dat vooral de duiven in grote steden met misvormde pootjes lopen. Hij denkt dat dit komt doordat er in een drukke stad ook meer menselijk haar rondzwerft en dit verstrikt kan raken om de pootjes van de duiven.

Duiven leven in koppeltjes, wanneer er een koppel is gevormd, zullen ze de rest van de broedtijd samen voor het nest zorgen. Om een koppeltje te kunnen vormen start het baltsen. Dit is bij dieren het gedrag om partners aan te trekken en de partner te overtuigen tot paring. Het mannetje (doffers) buigt snel op en neer en zet zijn veren recht overeind. Hierbij laat hij een baltsgeluid horen. Wanneer er een geïnteresseerd vrouwtje (duivin) op afkomt, kan het paren beginnen.

Broed en geboorte van de duif

Duiven maken hun nesten op de meest onmogelijke plekken, zo zie je wel is een nest bovenop een straatlantaarn. Duiven broeden ongeveer 16 tot 20 dagen en leggen meestal 2 eieren, 5 keer per jaar. Na deze broedperiode komen de jongen blind uit hun schalen. Ze worden met kropmelk gevoed totdat ze na 3-6 dagen hun oogjes openen. Wanneer de oogjes open zijn zullen ze verder gevoed worden met granen. Na 11 dagen krijgen de jongen hun eerste veren.

Na ongeveer 3 weken zijn de jongen zelfstandig en gaan ze zelf eten en drinken. Met 4 weken starten de jonge duiven me vliegen. Na 5 maanden vrij rondgevlogen te hebben, zijn de duiven geslachtsrijp en begint de voortplanting opnieuw.

Er zijn veel verschillende soorten duiven, maar vrijwel alle duiven stammen af van de rotsduif. In Nederland zien we vooral de stadsduif (Columbia Livia Domestica) en de Houtduif (Columba Palumbus). Deze hebben zich al sterk aangepast aan alle Nederlanders en zijn niet snel bang. Alle soorten zijn onder te verdelen in 9 rasgroepen:

• Kipduiven
• Kleurduiven
• Kroppers
• Meeuwen
• Structuurduiven
• Trommelduiven
• Tuimelaars
• Vormduiven
• Wratdruiven

Wij beperken ons hier tot de stadsduif, verwilderde postduif, houtduif en de rotsduif.

Stadsduif

Houtduif

Stadsduiven

Stadsduiven kun je herkennen aan het kleurenpatroon in hun nek, dit patroon bevat meestal de kleuren groen en paars. Deze duiven worden ondanks hun mooie kleuren niet gehouden door de mens. Er is sprake van een natuurlijke selectie. In de grote steden zijn er heel veel stadsduiven aanwezig, doordat er veel rondzwervend afval op de straten en pleinen ligt. In Nederland en veel andere landen geldt een voederverbod om de snelle voortplanting van duiven tegen te gaan. 

Verwilderde postduiven

Vroeger dienden deze duiven als onze boodschappers. Helaas kwam het steeds vaker voor dat deze duiven niet meer op de plaats van bestemming aankwamen en raakte verwilderd. Deze verwilderde duiven blijken goed te overleven in de stad en het platteland. Uiteindelijk waren de duiven ook niet meer nodig als boodschappers met de komst van de telefoon en later ook mail. Dat de postduiven de stad zo fijn vinden is mede een gevolg van het grote voedselaanbod op de straten.

Rotsduif: de voorouder van vele duivensoort

De rotsduif (Columba Livia) is de voorouder van de veel duiven soorten, zoals de stads- en de postduif. Hoewel het de voorouder is van onze meest voorkomende duiven, komt de rotsduif niet voor in Nederland. De tamme duif is rond 500 v.Chr. in Noord-Afrika gedomesticeerd (dieren gefokt door mensen om een nuttige functie te vervullen). De nakomelingen worden al sinds hele lange tijd door mensen gehouden voor verschillende doeleinden, zoals pluimvee, lokduif, sierduif en vooral ook als postduif.

Naast dat al die duivenpoep op de straat het aanzicht van de stad niet heel veel beter maakt, is de ontlasting van de duif ook nog is erg slecht voor onze gezondheid. Kijk dus altijd goed uit als je in de buurt komt van een plek waar dagelijks veel duiven zitten. 

Duivenpoep: schadelijk voor je gezondheid?

Ja, duivenpoep is zeker schadelijk voor je gezondheid. Wanneer de poep opdroogt gaat het verstuiven en wordt het door de wind meegenomen door de lucht. Wanneer je deze stoffen inademt kan dit een ontsteking in je longen teweeg brengen. Deze ontsteking heet de papegaaienziekte, een besmetting met een bacterie met als gevolg een ontsteking in de longen. Grote hoeveelheden duivenpoep betekent grotere stofwolken met ontlastingsstoffen van duiven erin. De lucht die je inademt is dan zeer schadelijk. Ontwijk dit soort plekken dus zoveel mogelijk. Helaas kunnen we er soms niet aan ontkomen en poept de duif gewoon op je hoofd. Directe paniek is dan zeker niet nodig, maar haal het er wel zo snel mogelijk vanaf!

Vliegende ratten

Een bijnaam van onze gevleugelde inwoners. Ze worden vliegende ratten genoemd, omdat ze net als ratten en muizen ziektes op mensen kunnen overbrengen. Deze ziektes brengen ze over via hun ontlasting. Doordat er ontzettend veel duiven in de grote steden zijn, wordt er ook veel poep achtergelaten, wat een direct gevolg heeft op onze gezondheid.

Zoals elke vogel, bouwt ook de duif een nest om in te broeden. Hoewel de nesten voor de duiven erg belangrijk zijn, kunnen ze ons veel overlast geven. Duiven bouwen hun nesten van alles wat ze tegenkomen, zoals takjes, bladeren, veertjes, stro en mos. Hierdoor zien de nesten er vaak rommelig uit. Eenmaal een duivennest in je omgeving en heb je er last van? Dan zal je toch moeten wachten tot het nest is uitgekomen en het gezin is vertrokken. Wettelijk gezien mag je bewoonde duivennesten namelijk niet verwijderen. Zijn ze weg? Dan kan je preventieve maatregelen nemen, zodat ze niet meer terugkeren.

Duivennest: tuin of balkon?

Duiven bouwen hun nesten het liefst bij een grote voedselbron. Aangezien mensen veel laten zwerven, is dit natuurlijk de perfecte plek voor duiven. De duivin gaat op pad om een geschikte plek te zoeken voor haar nest. Ze hecht dus waarde aan een grote voedselbron, maar ook aan een harde ondergrond. Onze balkons en tuinen lenen zich daar perfect voor. Het liefste bouwen duiven hun nesten zo hoog mogelijk, leegstaande panden vinden de duiven dus ook erg fijn. Hier hebben ze de ruimte en kunnen ze in alle rust broeden. 

Je kunt duivennesten tegenkomen op:

• Balkons
• Daken en dakgoten
• Terrassen
• Tuinhuisjes
• Schoorstenen

Het is niet zo gek dat duiven zo gewend zijn geraakt aan mensen, sommigen mensen voeren de duiven zelfs.

Nestmateriaal van de duif

Duiven bouwen hun nesten voornamelijk van takjes, maar ook van bladeren, veertjes, stro en mos. De nesten zijn vaak erg rommelig in elkaar gezet, waardoor ze snel uit elkaar vallen en de duiven weer opnieuw kunnen beginnen. Het blijft een raadsel waarom de duiven zulke onstabiele nesten bouwen. 

Risico’s duivennest: bestrijden of verwijderen?

Ervaar je veel overlast van duiven en wil je ze het liefst meteen bestrijden? Dan moeten we je helaas teleurstellen. Volgens de wet mogen duiven alleen geweerd en verjaagd worden, dus niet bestreden. Duivennesten mogen pas weggehaald worden wanneer de duiven zelfstandig zijn weggevlogen, dat is na het broedseizoen. Wanneer het duivennest leeg is, mag je deze wel verwijderen. Als je dit niet doet heb je het risico dat de duiven terugkeren. Duiven zijn namelijk gewoontedieren. Andere risico’s van het nest zijn de achtergebleven uitwerpselen. Het nest is een grote bron van bacteriën en trekt daardoor veel ander ongedierte aan.

Duiven zijn al vrij snel een plaag. Het zijn groepsdieren en zijn continu op zoek naar een broedplaats. Wanneer en voldoende voedsel is, zijn de dieren snel te vinden. Het woordje ‘plaag’ zegt het al, extreem veel overlast kan een gevolg zijn van de vele duiven bij elkaar. Niet alleen de vogelpoep die ze achterlaten, maar ook het geluid dat ze maken, wordt als ‘vreselijk irritant’ bestempeld.

Stadsduiven: de grootste boosdoeners?

Stadsduiven danken hun naam aan de plek waar ze veel voorkomen, de stad. Ook zijn ze veel te vinden in dorpen. De stadsduif is een afstammeling van de rotsduif. Door het grote voedselaanbod in de steden, is het een uitstekende overlevingsplek. De toeristen vinden het vaak ook een leuk activiteit om de vogels te voeren, met als gevolg; nog meer duiven! Stadsduiven vormen zich het meest tot een plaag, doordat er genoeg plekjes te vinden zijn waar de duiven een nest kunnen bouwen, met een snelle voortplanting als gevolg.

Duiven lopen je niet alleen in de weg in grote steden, ze kunnen ook nog heel wat schade aanrichten. Zeker als je een nest met jonge duiven in je omgeving hebt zitten. 

Duivenoverlast veroorzaakt:

• Schade aan de gezondheid van mensen
• Schade aan gebouwen en panden door duivenpoep
• Schade aan gebouwen en panden door duivennesten

Duivenpoep geeft de grootste schade. In duivenpoep zit het schadelijke salpeterzuur en is in staat om edele metalen als zilver en koper op te lossen. Doordat elke duif ongeveer 14 kilo poept per jaar, we heel veel schade kunnen ondervinden aan onze gebouwen, huizen en meubels. Zelfs muren van steen of beton en daken ondervinden veel schade door duivenpoep. Bij daken kan het leiden tot corrosie (chemische aantasting van materialen). Heb je een duivennest in je dakgoot? Pas er dan goed op dat je leidingen kunnen verstoppen en dit kan leiden tot lekkages. De gevolgen van waterschade zijn dan vaak niet te overzien. Ook schoorstenen worden soms bewoond door duiven en kunnen deze verstoppen, met als gevolg een vergrote kans op schoorsteenbrand. Naast dat duivenpoep veel gevolgen heeft voor materialen, is het ook erg slecht voor je gezondheid. Doordat vogelpoep snel opdroogt, stuift het met de wind omhoog, waardoor wij het makkelijk inademen. Dit geeft klachten aan onze luchtwegen.

Andere schade door duiven:

• Schade door de komst van ander ongedierte
• Schade voor de boeren
• Stank- en geluidsoverlast door duiven
• Reputatieschade

Wanneer je een duivennest in je omgeving hebt zitten, heb je waarschijnlijk niet alleen last van duiven. Ongedierte, zoals vliegen mijten komen graag af op duivennesten, aangezien ze vol zitten met bacteriën. Boeren kunnen ook flink veel last hebben van de vliegende ratten. De duiven tasten gewassen aan met hun uitwerpselen. Het kan zelfs gebeuren dat grote hoeveelheden duiven de gewassen vertrappen. Boeren plaatsen vaak vogelverschrikkers om de duiven op afstand te houden, maar doordat duiven al aardig gewend zijn aan mensen, is dit niet heel effectief. Geluidsoverlast is nog een bijkomende vorm van overlast. De schade verschilt natuurlijk per persoon, maar is nog steeds erg vervelend. Duiven zijn net zoals veel andere vogels gewoontedieren. Ze keren vaak terug naar dezelfde plek. Zeker niet handig als je veel overlast ondervindt!

Duiven zitten vaak in en rondom onze woningen en kunnen voor flink wat overlast zorgen. Ze kunnen een fijn plekje vinden in de tuin of ze zitten in bomen dichtbij je huis en tuin. Het resultaat daarvan is veel duivenpoep in je tuin of misschien wel op je auto. Onder dakpannen, of gewoon op de daken van de huizen, zitten ze ook graag. Als je een akker hebt kan het ook maar zo zijn dat ze daar vertoeven en duivenoverlast bezorgen. Heb je een balkon? Dat is veelal een favoriete plek voor een duif. Lekker hoog en een stevige ondergrond voor hun nest. Kortom, er zijn genoeg plekken rondom onze woningen waar duiven graag zitten en dus voor duivenoverlast zorgen. Schakel een ongediertebestrijder in wanneer de overlast enorm is. Zij kunnen met verschillende technieken en materialen de duiven op afstand houden.

Duiven zelf bestrijden is mogelijk, maar je moet wel een aantal dingen in gedachten houden. Duiven mogen namelijk niet gedood worden, terwijl dit met veel ander ongedierte wel mag. Het weren of verjagen van duiven mag wel. Er zijn verschillende technieken, methodes en producten om de duiven uit je buurt te houden. Maar, duiven zijn slim, dus jij moet ze slimmer af zijn en niet andersom.

Verjagen van duiven

Het verjagen duiven is niks mis mee. Het is erg vervelend als duiven je tuin en balkon onderpoepen en daardoor je hele inventaris vernielen. Je hoeft duiven gelukkig niks aan te doen om ze weg te houden, afschrikken is effectief genoeg.

Duiven verjagen kan op verschillende manieren:

1. Geluid; voordat je hun geluid gaat proberen te overstemmen met je eigen geschreeuw, er zijn een aantal apparaten op de markt die voor ons niet hoorbaar zijn. Voor de vogels zijn ze daarentegen wel heel hoorbaar en mega vervelend. Toch is het handig om in de gaten te houden of het werkt, want duiven passen zich erg snel aan. Het steeds verplaatsen van het geluid kan dit probleem oplossen.
2. Geur;  duiven hebben een ontzettende hekel aan hele sterke geuren van bijvoorbeeld kruiden en mottenballen. Leg deze in je tuin, dan blijven duiven maar al te graag weg.
3. Reflectie; lichtweerkaatsingen schrikken de vogels heel erg af. Hang buiten een oude cd op. Door de wind beweegt de cd en reflecteert het zonlicht. De duif schrikt hiervan, vliegt weg en blijft hopelijk weg.

Duivenwering: duiven bestrijden verboden?

Alle duivensoorten zijn beschermd, behalve stadsduiven. Wettelijk gezien mogen duivennesten niet worden verwijderd. Met andere woorden is het bestrijden van duiven verboden als het gaat om het doden van de vogels. Duiven mogen wel verjaagd en geweerd worden. 

Duivenwering kan op verschillende manieren:

1. Duivenpinnen; deze pinnen voorkomen dat duiven landen op jouw balkon of raamkozijn. Het is niet dat deze pinnen de duiven doorboren, duiven zien al van een afstand dat dit geen landingsplek is. Ze zullen dan snel een andere plek opzoeken.
2. Netten; hoewel het een goede oplossing is in het weren van duiven, is het niet de mooiste oplossing, zeker omdat het een groot stuk van je aanzicht bedekt. Ook worden de netten soms als onhandig ervaren.
3. Schrikdraad/bedrading; je kent vast wel de schrikdraden rondom een weiland, dit is precies hetzelfde, maar dan met een lager voltage. De duiven krijgen een kleine schok als ze erop landen en vliegen meteen weer weg. Ook is het mogelijk om loshangende draden te spannen. Wanneer duiven hierop landen, verliezen ze meteen hun evenwicht en vliegen meteen door naar een geschikte andere landplek.

Heb je helemaal geen tijd om al die verschillende methoden van verjagen en weren zelf uit te proberen, of heb je alles al geprobeerd en het werkt niet? Een professionele ongediertebestrijder kan je altijd helpen met een effectieve oplossing. Onze ongediertebestrijders hebben jarenlange ervaring met het bestrijden van duiven en kunnen dus meteen doelgericht aan het werk. De bestrijder bekijkt eerst de situatie. Welke schade is aangericht, of welke schade kan mogelijk ontstaan? Ook de omvang van de duivenplaag is van belang. Na de ondernomen bestrijding, krijg je een aantal tips tegen duiven mee, om de plaag in de toekomst te voorkomen.